liczyć się
  • bulbusy i chelicery, tudzież hominidy

    19.11.2020
    19.11.2020

    Pytanie językowe natury biologicznej.


    Na jednej z grup dotyczących modliszek i innych bezkręgowców pojawił się post o treści:


    "Nie odmieniamy nazw łacińskich w języku polskim (...) Pajęczarze bardzo często piszą bulbusy i chelicery (kiedy sam tak pisałem), ale bulbus w l. mn. to bulbi, chelicera, to chelicerae."


    O ile zgadzam się z tym w przypadku nazw gatunkowych, to czy spolszczenia takie jak chelicery, czy bulbusy faktycznie są niedopuszczalne?

  • Czy macie Państwo…?

    13.05.2009
    13.05.2009

    Szanowni Państwo,

    przeglądając archiwum poradni, natknąłem się na pytanie dotyczące użycia zwrotów: „Czy macie…” i „Czy mają Państwo…” (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Czy-panstwo-maja;7695.html). W swoim kontakcie z językiem spotkałem się z syntezą obu konstrukcji, tzn. „Czy macie Państwo…” (jest obecna w Korpusie, ba, występuje w jednej z porad prof. Bańko). Chciałbym się dowiedzieć, czy którąś z opcji, mają Państwo lub macie Państwo, uznaje się za wzorcową, czy są to oboczności?

    Dziękuję.

    Pozdrawiam

  • Dodatkowe funkcje partykuły nie

    10.01.2021
    10.01.2021

    Czasami można usłyszeć zdania względne z przeczeniem:

    Spytam ją, czy NIE chciałaby pójść ze mną do teatru.


    Od strony logicznej jest ono dziwne, bo raczej nie zakładamy od razu odpowiedzi negatywnej. Moim zdaniem lepiej powiedzieć:

    Spytam ją, czy chciałaby ze mną pójść do teatru.


    Co innego gdy nasza intencja jest przeciwna, np.:

    Sprawdzę, czy w szafce NIE ma karaluchów. - a nie "...czy są karaluchy", bo raczej nikt nie chciałby ich mieć.


    Czy takie zdania rządzą się taką regułą?

  • Grzyb-pasożyt (tak jest w WSO) czy grzyb pasożyt (jak podpowiada logika)?
    13.11.2019
    13.11.2019
    Pisze się grzyb-pasożyt czy grzyb pasożyt?
    Grzyb pasożyt to inaczej grzyb pasożytniczy, więc moim zdaniem przy zapisywaniu tego wyrażenia rzeczownikowego powinna obowiązywać reguła [135] 25. Poza tym z niezrozumiałych dla mnie powodów (omyłka?) pisownię z łącznikiem uzasadniono regułą [186] 50, dotyczącą przymiotników.
    Z góry dziękuję za wyjaśnienie tej kwestii i pozdrawiam,
    MK
  • kaferek
    9.10.2003
    9.10.2003
    Jestem architektem z woj. wielkopolskiego, ukończyłam uczelnię w Poznaniu, mieszkam w Jarocinie. Od dziecka spotykałam się ze słowem kaferek określającym lukarnę. Słowa tego używali moi wykładowcy na studiach, rozumieją je wszyscy moi znajomi (również nie związani z branżą) i klienci, a ostatnio nawet spotkałam je w oficjalnym piśmie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu. Od kilku lat usiłuję znaleźć je w różnych słownikach – bezskutecznie. Nie wyszukuje go też żadna wyszukiwarka internetowa. Proszę powiedzieć, czy wolno nam używać tego słowa, skąd się wzięło i tak powszechnie przyjęło, z jakiego języka się wywodzi. Bardzo mnie to interesuje!
    Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam serdecznie.
  • Myślnik na końcu wiersza
    27.09.2018
    27.09.2018
    Chciałbym zapytać o myślnik, który jest w ciągu zdania i zostaje na końcu linii, po prawej stronie. W niemal każdej publikacji można zobaczyć, że jest on przenoszony na lewą stronę, na początek linii. Zawsze uczono mnie, że powinien zostać po prawej. Tak stoi w poradnikach i książkach do typografii. Zacząłem się już zastanawiać, czy coś się zmieniło? Czy jest to dopuszczalne, czy może wszyscy popełniają błąd – i skąd on się wziął? A może to jakaś moda na lewą półpauzę?

    Pozdrawiam
    Czytelnik
  • pan Adam Mickiewicz?
    26.09.2007
    26.09.2007
    Czy właściwe jest mówienie pan/pani o osobie zmarłej? Ostatnio bardzo często słyszy się to w TV, głównie z ust polityków. Wydaje mi się, że jest to pewnego rodzaju „nadgorliwość”. Przecież nie mówimy pan Adam Mickiewicz ani – by nie ograniczać się do osób bardzo dawno zmarłych – pan Edward Gierek.
    Zbigniew C.
  • redaktor naczelna
    23.12.2008
    23.12.2008
    Witam,
    spotykam się dość często z formą redaktor naczelna – oczywiście wtedy, gdy funkcję tę pełni kobieta. Pracuję w firmie, w której funkcję prezesa zarządu i dyrektora naczelnego pełni również kobieta. Czy zatem forma dyrektor naczelna oraz sformułowanie spółka reprezentowana przez prezes zarządu Annę Iksińską będą poprawne?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Składnia tworów „liczebnikopodobnych”
    17.03.2017
    17.03.2017
    Szanowni Państwo,
    zastanawiam się nad składnią matematycznych tworów „liczebnikopodobnych”. Czy dobrze mi się wydaje, że sprawdzamy n-1 warunków, n-2 warunki, n-3 warunki, n-4 warunki, ale już: n-5 warunków, n-6 warunków itd.?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Wpływowy
    23.04.2016
    23.04.2016
    Czy poprawne jest użycie słowa wpływowy w znaczeniu ‘mający wpływ na wiele późniejszych zjawisk, osób itd.’? Często spotykam się z takim tłumaczeniem angielskiego słowa influential, gdy odnosi się ono do zespołów muzycznych, co wydaje mi się nie do końca spójne ze słownikową definicją (‘taki, z którym inni się liczą, mający wpływy’).

    Pozdrawiam
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego